Het team achter de Rube Goldberg machine
In de afgelopen jaren leek mijn hackathonproject eigenlijk altijd sterk op mijn "normale" werk als softwareontwikkelaar: prototypes bedenken, programmeren, en digitale oplossingen bouwen—precies wat de meeste deelnemers tijdens een hackathon doen. Maar dit jaar wilde ik eens iets totaal anders. Het thema was "think outside the blocks", met een speelse verwijzing naar legosteentjes en een uitnodiging om buiten je vaste denkkaders te treden. Dit was het perfecte moment om het digitale los te laten en juist voor een fysiek project te gaan: het bouwen van een Rube Goldberg-machine waarbij Lego centraal stond.
Een Rube Goldberg-machine is een vaak humoristische en overdreven complexe kettingreactie die wordt gebouwd om een heel eenvoudige taak uit te voeren. Het idee komt van de Amerikaanse striptekenaar Rube Goldberg, die begin 20e eeuw bekend werd met cartoons waarin alledaagse handelingen op belachelijk ingewikkelde manieren werden uitgevoerd. Zo’n machine bestaat meestal uit een reeks zorgvuldig op elkaar afgestemde onderdelen, waarbij elk element precies het volgende in beweging zet. Het resultaat is een speelse mix van techniek, creativiteit en spektakel die meer draait om de reis ernaartoe dan om de simpele handeling die uiteindelijk wordt uitgevoerd.
Na de introductie van Casper sloten Piet en Martijn zich bij het team aan en besloten we dat het Lego-bouwwerk dat al enkele jaren op mijn bureau staat, een forse miniatuurversie van Old Trafford, het einddoel van onze machine zou worden. Ons plan: een “goal” scoren door een balletje het stadion in te schieten. We vonden het slim om bij het einddoel te beginnen, zodat we zeker wisten dat de machine ook zou ‘werken’ en konden vanuit dat resultaat stapsgewijs verder bouwen. Op die manier werkten we terug van het einde naar het begin, zodat elke uitbreiding een werkend resultaat zou opleveren.
Het einddoel: een doelpunt scoren in het doel van dit stadium.
Gewapend met allerlei spullen die ik van huis had meegenomen: dominosteentjes, touw, een metalen buisje, een rolmaat, en een thermosfles, plus attributen uit de kantoorvoorraad zoals ducttape, plakband, een bierkrat en een houten plankje, begonnen we te brainstormen wat we konden bouwen. Collega Henk, die wist wat ik zo’n beetje van plan was, had van huis nog vier kratten speelgoed meegenomen, wat echt ideaal bleek. Daarin vonden we een soort “wip-wap-poppetje” waarmee we perfect een balletje konden lanceren. Hoewel het op dat moment het begin was, zou dat later het slotstuk vormen.
Met dit soort creatieve projecten is het, denk ik, belangrijk om flexibel te blijven en omstandigheden die in eerste instantie een probleem lijken, juist te benaderen als een kans. Een mooi voorbeeld: in een van Henks speelgoedkratten zat een treintje dat oorspronkelijk elektrisch werd aangedreven door een batterij, maar inmiddels defect was geraakt. Hierdoor werkten de wielen juist tégen in plaats van mee en moest je flink kracht zetten om het treintje vooruit te krijgen op de rails. Geen probleem! Ik bedacht dat het leuk zou zijn om het treintje te koppelen aan het uiteinde van de uitgetrokken rolmaat en die door de veer weer naar binnen te laten schieten, waarbij het treintje vooruit werd getrokken en zo het volgende onderdeel in werking zou zetten (nog geen idee wat dat dan zou zijn). Eigenlijk had ik niet echt verwacht dat het zou werken, maar het idee was te grappig om niet te proberen. Na wat optimalisaties aan de rails en het bijstellen van de richting bleek het juist fantastisch te werken. Voor een extra spectaculair effect heb ik de helft van een spoorbrug aan het einde van het traject toegevoegd, zodat de trein als op een soort springschans kon worden gelanceerd.
Een goede voorbereiding is het halve werk... of in elk geval een flinke voorsprong. Hoewel het voelde alsof ik niks had voorbereid, had ik wél een troefkaart in mijn tas: dominostenen. Heel veel dominostenen. Die zijn ideaal als ‘smeermiddel’ tussen verschillende onderdelen in een Rube Goldberg-machine: ze overbruggen gemakkelijk afstanden, brengen energie vloeiend over en zijn snel om te zetten in allerlei patronen. Zo kun je gemakkelijk schakels aan elkaar koppelen zonder ingewikkelde mechaniek. Zelf probeerde ik ook het beeldmerk van de hackathon na te maken in een mini-dominoveldje. Het was een grappig figuurtje, maar eerlijk gezegd kwam het niet helemaal uit de verf door een gebrek aan tijd en stenen in de juiste kleuren.
O ja, legosteentjes! In aanloop naar de hackathon hadden we kilo’s aan steentjes besteld die in een gigantische doos op het kantoor lagen te wachten om gebruikt te worden. Uiteindelijk hebben we het iconische Deense speelgoed op verschillende plekken in de machine verwerkt. De eerste plek (tijdens het bouwen de eerste, maar in de werkende kettingreactie juist het laatste station) was bij het scoren van de goal: Piet bouwde een mensachtige constructie van steentjes, die het wip-wap-poppetje strak in bedwang hield nadat dat "op scherp" gezet was. Ook bij het hoogteverschil was de lego goud waard: bij het klimmen naar grote hoogte gebruikte ik een touwtje aan een steentje als vergrendeling, waarbij een stijgend gewicht (een halfvolle thermosfles) het touwtje lostrok, waardoor het buisje naar beneden schoot. De eerste versies hiervan zijn tijdens het testen regelmatig uit elkaar geklapt, wat resulteerde in een aanslag met legosteentjes over de hele afdeling. Nogmaals excuses aan alle getroffenen.
Voor een soepel werkende Rube Goldberg-machine is het essentieel om heel veel te testen. We hebben de losse onderdelen apart getest, de overgangen tussen die onderdelen en iets grotere stukken als geheel. Keer op keer op keer. Door elk segment zelfstandig werkend te krijgen en daarna vooral te focussen op de overdracht naar het vorige en volgende onderdeel, kun je met veel meer vertrouwen het complete geheel opbouwen. Je komt er sneller achter waar het eventueel spaak loopt en wat je kunt (of moet) aanpassen.
Terwijl de klok genadeloos doortikte, bleven er steeds nieuwe ideeën bij ons opborrelen. We hadden makkelijk nog twee dagen verder kunnen bouwen en tweaken aan het geheel. Toch besloten we op tijd te stoppen: we gingen eten en gebruikten daarna de resterende tijd om alles netjes op te stellen voor de demo. Dat is precies kenmerkend voor een hackathon: de tijdlimiet is onderdeel van het concept, en soms moet je juist daarom keuzes maken wat je niet meer aan het systeem toevoegt.
De uiteindelijke demo was een groot succes, zie ook de hackathonvideo! Stiekem had ik het project ook bedacht als leuk visueel onderdeel voor de eindvideo, en dat pakte nog beter uit dan ik had kunnen hopen. Slechts één onderdeel bleef tijdens de presentatie vaststaan, en eerlijk gezegd had dat misschien nog los kunnen komen als ik er wat meer geduld mee had gehad. Grappig detail: Tessa, de vrouw van Henk, kwam er pas heel laat achter dat een aanzienlijk deel van onze machine bestond uit het speelgoed van hun eigen kinderen. Zo was de verrassing voor sommigen nog nét iets groter dan voor de rest.
Publicatie en video
Wil je de Rube Goldberg machine in actie zien? Neem dan een kijkje naar onze video van de hackathon, waar het bewijs in beeld is gebracht, en waar ook alle andere hackathon-projecten onder de aandacht komen. Je kunt de aftermovie van de hackathon hier bekijken!
Benieuwd naar de andere projecten van de hackathon? Lees dan onze publicatie over deze hackathon, en hou ons techblog de komende weken in de gaten.